Dziecko to dla każdego rodzica prawdziwe oczko w głowie, którym pragnie opiekować się jak najlepiej, troszcząc się o jego prawidłowy i zrównoważony rozwój. Składa się na to także monitorowanie jego wzrostu i wagi oraz ich wzajemnego stosunku. Regularnie sprawdzane parametry stanowią swoiste dowody na zdrowie i dobrą kondycję malucha. Każdy rodzic może na bieżąco sprawdzać, czy stosunek wagi do wzrostu jego pociechy pozostaje w normie dzięki specjalnym tabelom utworzonym przez lekarzy specjalistów pediatrów i neonatologów.
Wzrost i waga dziecka – co na nie wpływa?
Tabele określają prawidłowe wartości dotyczące wzrostu i wagi dziecka od jego narodzin aż do wczesnego wieku nastoletniego. Drobne odchylenia od normy nie powinny niepokoić rodziców, jednak znaczącym różnicom warto przyjrzeć się bliżej.
Na wzrost i wagę dziecka wpływa cały szereg różnych czynników. Mogą one spowodować zarówno zbyt niskie, jak i za wysokie względem normy wyniki.
Jednym z najważniejszych czynników są uwarunkowania genetyczne każdego dziecka, które znacząco wpływają na jego rozwój, wzrost, wagę czy budowę ciała. Jeżeli rodzice malucha są wysokiego wzrostu i mocnej, solidnej budowy, nie powinni martwić się faktem, że ich dziecko jest nieco wyższe lub waży więcej niż przewiduje to tabela. Podobnie jest w przypadku malucha, które w rodzinie ma wiele osób o wyjątkowo niskim wzroście. Także płeć dziecka ma tutaj duże znaczenie. Wiadomo bowiem, że w większości przypadków dziewczynki posiadają drobniejszą budowę i są niższe niż chłopcy.
Szeroko pojęty tryb życia dziecka, jak i sposób oraz jakość jego odżywiania również stanowią czynniki determinujące jego prawidłowe lub bardziej nietypowe wzrost czy wagę. Aktywne pociechy, które chętniej niż spokojne zabawy wybierają sport, z pewnością będą ważyć mniej niż dzieci stroniące od aktywności fizycznej. Także jakość diety, jej kaloryczność oraz odpowiednie dopasowanie do wieku dziecka może wpłynąć na to, czy będzie ono rozwijać się prawidłowo. Ubogi w wartościowe składniki jadłospis lub posiłki tuczące i zbyt kaloryczne mogą prowadzić do pojawienia się problemu nadwagi lub niedożywienia.
Nieprawidłowości dotyczące wagi, wzrostu czy budowy ciała dziecka mogą stanowić efekt przebytych lub wciąż trwających chorób. Przyczyną zbyt niskiej wagi u dziecka mogą być takie dolegliwości jak celiakia, mukowiscydoza, niedokrwistość, niewydolność nerek, alergie pokarmowe, zakażenia pasożytnicze czy problemy psychiczne. Z kolei na zbyt masę ciała wpływają między innymi cukrzyca, nieprawidłowa, niedostosowana do potrzeb i wieku dziecka dieta oraz – podobnie jak w przypadku niedowagi – problemy psychiczne oraz emocjonalne.
Różnego rodzaju dolegliwości mogą wpływać nie tylko na wagę, ale i na wzrost dziecka. Jeśli bez wyraźnych podstaw genetycznych dziecko jest zbyt niskie jak na swój wiek, może to być skutkiem przewlekłych zakażeń, wrodzonych chorób układu kostnego, chorób nerek lub wad serca, jak również nadmiaru lub niedoboru hormonów oraz składników odżywczych.
Prawidłowa waga dziecka oraz jego wzrost – tabela
Dorosły człowiek może sprawdzić czy stosunek jego wzrostu do wagi jest prawidłowy dzięki użyciu specjalnego kalkulatora lub samodzielnie, dzieląc wagę przez podniesiony do potęgi wzrost. Obliczanie BMI ciała zarezerwowane jest jednak wyłącznie dla osób pełnoletnich, po okresie dojrzewania. Z kolei aby dowiedzieć się, czy dziecko rozwija się prawidłowo, a jego waga oraz wzrost są odpowiednie dla jego wieku, należy skorzystać ze specjalnej siatki centylowej. Przygotowane tabele określają wagę i wzrost niemowląt od urodzenia do drugiego roku życia, a także dla dzieci do 12 roku życia. Dostępne są zarówno tabele ze zbiorczymi danymi, jak i te bardziej szczegółowe, osobne dla chłopców i dziewczynek.
Do sprawdzenia prawidłowych proporcji między wagą a wzrostem dziecka w danym wieku możemy użyć także specjalnych, dostępnych w internecie kalkulatorów.
Ile powinno ważyć dziecko? Prawidłowe parametry dla danego wieku
Tabela wzrostu dzieci przedstawia szczegółowe dane, na podstawie których możemy określić, czy nasza pociecha rozwija się w sposób prawidłowy. Dzięki niej możemy na przykład dowiedzieć się, że maluch w pierwszym miesiącu życia powinien osiągnąć wagę między 3,5 a 5,5 kilograma przy wzroście od 52 do 60 centymetrów. Warto tutaj zwrócić jednak uwagę na fakt, czy dziecko urodziło się planowo, bowiem wcześniaki, które pojawiły się na świecie o kilkanaście czy kilkadziesiąt dni za szybko będą najprawdopodobniej ważyły mniej niż przewiduje to tabelka. Nie ma w tym jednak niczego niepokojącego, ponieważ za wcześnie urodzony maluch ma jeszcze czas na dotarcie do swojej prawidłowej wagi.
Waga i wzrost dziecka w 5 i 6 miesiącu życia powinna stanowić mniej więcej dwukrotność wyników osiągniętych bezpośrednio po narodzinach, natomiast w 12 miesiącu powinna ona być już jej trzykrotnością.
Jak powinny przedstawiać się waga i wzrost 2 latka? Waga dwulatka nie powinna przekraczać 16 kilogramów przy wzroście między 81 a 94 cm. Po osiągnięciu 24 miesiąca życia rozwój malucha staje się bardziej regularny. Zakłada się, że każdego roku zyskuje ono 2 do 3 kilogramów oraz 5 do 7 centymetrów. Wyniki te mogą oczywiście nieco różnić się w przypadku poszczególnych dzieci, na co wpływ mogą mieć najróżniejsze czynniki.
Trzyletni chłopiec powinien ważyć od 12 do 18 kilogramów przy wzroście między 89 do 102 centymetrów. Z kolei mieszczące się w normie wiekowej dziewczynki powinny osiągnąć wzrost mieszczący się w granicach między 90 a 102 centymetry przy takiej samej jak chłopcy wadze. Rok później, w wieku czterech lat chłopcy rozwijający się zgodnie z przedstawioną w tabeli normą powinni osiągnąć wzrost między 90 a 113 centymetrów, a dziewczynki – między 96 a 110 centymetrów. Prawidłowa waga chłopców w tym wieku to 14 do 22 kilogramów, natomiast dziewczynek 13 do 21 kilogramów.
Wzrost 5 latka mieszczący się w ustalonej normie to 104 do 102 centymetrów w przypadku chłopców oraz 102 do 119 centymetrów w przypadku dziewczynek. Z kolei waga maluchów w tym wieku powinna mieścić się w granicach kolejno 16–25 kg dla chłopców i 15–24 dla dziewczynek.
Warto pamiętać, aby regularnie sprawdzać prawidłowość rozwoju dziecka lub jej ewentualny brak nie tylko w wieku niemowlęcym czy przedszkolnym, ale także w późniejszych latach, aż do osiągnięcia przez dziecko wieku nastoletniego. Niezbędne dane mówiące o tym jak powinna przedstawiać się odpowiednia waga dziecka oraz wzrost dziecka od 6 do 12 roku życia także możemy znaleźć w specjalistycznych tabelach.
Zgodna z normą waga 6 latka to 17 do 29 kilogramów dla chłopców oraz 16 do 29 kilogramów dla dziewczynek. W tym wieku dzieci powinny już osiągnąć wzrost pomiędzy 107 a 129 centymetrów.
Ile powinien ważyć 7 latek? Norma w tym wieku wynosi 18 do 34 kilogramów. Najniższe maluchy mieszczące się w normie powinny osiągnąć wzrost 113 centymetrów w przypadku dziewczynek oraz 115 centymetrów w przypadku chłopców, z kolei najwyższe 135 centymetrów.
Ośmioletnia dziewczynka, która osiągnęła wzrost między 119 a 141 centymetrów oraz wagę w granicach 20 do 40 kilogramów, rozwija się poprawnie. Dla chłopców w tym wieku norma wynosi 120 do 140 centymetrów wzrostu oraz 20 do 41 kilogramów. Dla dziewięcioletniego ucznia szkoły podstawowej norma ta wynosi 124 do 147 centymetrów wzrostu oraz wagę między 22 a 48 dla chłopców oraz, dla dziewczynek 22 do 45 kilogramów, przy tym samym wzroście.
Zgodny z tabelą wzrost 10 latka to 128 do 154 centymetrów. W tym wieku dziewczynki i chłopcy osiągają najbardziej zbliżoną wysokość ciała; dopiero po wejściu w wieku nastoletni chłopcy zaczynają bardziej zauważalnie przewyższać dziewczynki pod względem wzrostu. W wieku 12 czy 13 lat najwyższy, mieszczący się w normie wzrost w przypadku dziewcząt to kolejno 165 i 170 centymetrów, natomiast w przypadku chłopców 167 i 175 centymetrów.
Waga i wzrost dziecka a wiek – odchylenia od normy
Sprawdzając prawidłowość rozwoju dziecka należy zawsze pamiętać o tym, że pewne odchylenia od ustalonych wartości mogą być normą. Jeżeli nie są one znaczące lub posiadają znane, niegroźne przyczyny nie muszą martwić rodziców.
Warto także wiedzieć, że o ile w wieku niemowlęcym takie nieprawidłowości częściej mogą stanowić zwiastun problemów zdrowotnych, o tyle w wieku późniejszym sytuacja przedstawia się już nieco inaczej. Dzieci, które ukończyły 10 rok życia i zaczynają powoli wchodzić w okres intensywnego dojrzewania i gwałtownych zmian mogą nie tylko znacznie różnić się od siebie wzajemnie, ale też wykazywać bardziej widoczne odstępstwa od przedstawionej w tabeli normy. Szczególny wpływ mogą mieć na to szalejące w młodym, dojrzewającym organizmie hormony lub styl życia – poziom jego aktywności oraz prowadzona dieta.
Dlaczego warto sprawdzać wzrost i wagę dziecka?
Regularne monitorowanie wzrostu oraz wagi dziecka jest bardzo istotne, głównie ze względu na jego bezpieczeństwo i zdrowie. Dzięki sprawdzaniu postępów w rozwoju dziecka oraz wyłapywaniu ewentualnych nieprawidłowości możliwe jest odkrycie niezauważonych wcześniej braków lub dolegliwości. Te z kolei mogą negatywnie wpływać nie tylko na budowę ciała malucha, ale także jego kondycję fizyczną i psychiczną.
Po zauważeniu wyraźnych odchyleń od normy należy skontaktować się z lekarzem pediatrą, który bliżej przyjrzy się sprawie. Specjalista po poznaniu szczegółów i przeprowadzeniu dogłębnej analizy stanu zdrowia dziecka, jak również poznaniu historii medycznej członków jego najbliższej rodziny, będzie w stanie ocenić, czy odstępstwa te są wynikiem poważnych schorzeń, czy jedynie niegroźnym etapem przejściowym lub skutkiem naturalnych predyspozycji pacjenta.
Po poznaniu diagnozy rodzice mogą podjąć odpowiednie kroki. Może to być leczenie odkrytej dolegliwości, zmiana diety lub trybu życia, eliminacja szkodliwych alergenów, odczulanie lub zachęcenie dziecka do większej aktywności fizycznej.
