Pierwsze ruchy dziecka są jednym z najbardziej wzruszających i niezapomnianych momentów, dlatego przyszli rodzice nie mogą się ich doczekać. Wiele mam twierdzi, że dopiero wtedy uświadomiło sobie, że w ich brzuchu rośnie mały człowiek. To kiedy kobieta je odczuje, zależy przede wszystkim od jej wagi, ilości wód płodowych i tego, czy jest pierworódką. Sprawdź, jak je rozpoznać!
W którym miesiącu czuć ruchy dziecka?
Wiele ciężarnych spodziewa się mocnych kopniaków i falowania brzucha, podczas gdy pierwsze ruchy dziecka przypominają łaskotanie lub subtelne muśnięcia. Niekiedy przyszła mama odczuwa przelewanie lub bulgotanie, które można łatwo pomylić z dolegliwościami układu pokarmowego.
Pierwsze ruchy dziecka wyczuwalne są ok. 20 tygodnia ciąży, ale kobiety, które już rodziły, mogą je poczuć już w 14–18 tygodniu. Co ciekawe, szczuplejsze mamy mogą je szybciej wyczuć niż ciężarne z nadwagą. Z kolejnymi tygodniami ruchy stają się silniejsze i regularne. Około 32 tygodnia zaczynają przypominać one kopnięcia, a ich częstotliwość zwiększa się miesiąc później. Można wówczas stwierdzić, czy maluszek jest energiczny, czy spokojniejszy. Na jego aktywność wpływa również głośna muzyka i nastrój mamy. Pod koniec ciąży zmienia się też poziom aktywność dziecka, ponieważ ma ono mniej miejsca.
Ruchy dziecka to nie tylko radosne, pełne emocji wydarzenie, ale także ważna sprawa z kilku powodów:
- termin porodu – informacja o tym, kiedy matka poczuje ruchy dziecka, ułatwia określenie daty porodu (zwłaszcza u kobiet, które miesiączkują nieregularnie lub nie są pewne, kiedy dokładnie nastąpiło zapłodnienie), jest więc cenną informacją dla lekarza i położnej. Najlepszym wyjściem jest zapisanie daty, kiedy odczuwa się ruchy dziecka po raz pierwszy, ponieważ prawdopodobnie takie pytanie padnie podczas wizyty kontrolnej,
- kwestia psychologiczna – jak wspomnieliśmy wcześniej, wiele matek odczuwa zupełnie nowe emocje, a wizja przyjścia na świat dziecka staje się bardziej rzeczywista. Ruchy dziecka pozwalają nawiązać więź maleństwa z mamą, a także z tatą, który dotyka brzucha,
- ocena ruchów – znajomość przyzwyczajeń dziecka i jego normalnej aktywności pozwala na kontrolowanie stanu zdrowia płodu. W tym celu powstała nawet tzw. karta ruchów płodu (metoda Cardiff). Jej stosowanie polega na liczeniu ruchów, które wykonuje dziecko – powinno ich być przynajmniej dziesięć w ciągu dwunastu godzin (od 9.00 do 21.00). Mniejsza liczba ruchów powinna być sygnałem alarmującym, o czym wspomnimy jeszcze pod koniec artykułu,
- komunikacja z dzieckiem – to również bardzo ważny moment budowania relacji i więzi rodzinnych – już na etapie życia płodowego maluszka. Płód często porusza się, gdy mama lub tata dotykają brzucha, można nawet zaobserwować, jak brzuch uwypukla się w tym miejscu. W ten sposób rodzice mogą nawiązać z dzieckiem pierwszy kontakt. Często też przyszłe mamy zauważają jego zwiększoną aktywność np. podczas włączania określonej muzyki lub wówczas, gdy mama je określone potrawy.
Zwykle, kiedy czuć ruchy dziecka w ciąży, są przyjemne dla przyszłej mamy, ale niekiedy mogą okazać się bolesne – zwłaszcza pod koniec ciąży.
Kiedy czuć ruchy dziecka przez brzuch?
Ruchy dziecka często zależą od stylu życia mamy, jeśli jest zmęczona, maluszek oszczędza siły. Od ok. 30 tygodnia każda zdrowa ciężarna powinna je liczyć. W ten sposób przyszła mama może sprawdzić, czy dziecko rozwija się prawidłowo. Służy do tego metoda Cardiff polegająca na codziennym notowaniu liczby ruchów, które wykonał maluszek w godzinach 9.00–21.00.
Ruchy dziecka najlepiej wyczuwalne są po posiłku lub w czasie odpoczynku. Kiedy chodzisz, kołyszesz maluszka do snu. Każde dziecko ma swój rytm dobowy, dlatego warto zaobserwować, kiedy jest najbardziej aktywne. Jeśli jest za spokojne, możesz zjeść coś słodkiego.
Aby policzyć ruchy dziecka, przyszła mama powinna spokojnie położyć się na lewym boku. Zadbaj o to, żeby nikt w tym czasie Ci nie przeszkadzał. Jeśli doliczysz do 10 ruchów, wszystko jest w porządku i możesz zakończyć test. Jeśli było ich mniej, kontynuuj liczenie. W przypadku gdy dziecko poruszy się mniej niż 10 razy w ciągu 12 godzin, a następnego dnia sytuacja się powtórzy, koniecznie skonsultuj się z ginekologiem. Lekarz wykona USG i KTG, aby upewnić się, że dziecko nie jest owinięte pępowiną, ani nie doszło do wewnątrzmacicznego obumarcia płodu.
Na intensywność ruchów dziecka ma wpływ kilka czynników. Każdy maluch jest inny, ma swoje upodobania i charakter, dlatego jedne dzieci są aktywniejsze, a inne pozostają spokojne. Już w życiu płodowym uwidacznia się temperament maleństwa! Ważnym aspektem jest także samopoczucie mamy, które dziecko doskonale wyczuwa. Wie, kiedy mama jest zła, smutna lub zmęczona, a także kiedy szczęśliwa czy rozbawiona. Dlatego jest tak ważne, by dbać o swój stan psychiczny w czasie ciąży i unikać stresujących sytuacji! Czasem można zaobserwować zwiększoną ruchliwość dziecka np. po zjedzeniu słodyczy czy włączeniu muzyki. Zwykle mamy stwierdzają, że dziecko „lubi” daną czynność lub jedzenie i to również sposób na wzajemne poznawanie się.
Największa intensywność ruchów dziecka przypada na czas od dwudziestego czwartego do dwudziestego ósmego tygodnia życia. Dlaczego? Dziecko jest jeszcze na tyle małe, że ma sporo wolnego miejsca na akrobacje, poruszanie się i zabawę! Później stopniowo ruchy są mniej wyczuwalne (około trzydziestego piątego tygodnia jest ich niewiele, za to bywają dość silnie wyczuwalne) ze względu na zmniejszoną ilość miejsca, ale powinny się pojawiać i ich całkowity brak jest sygnałem alarmującym.
Kiedy ruchy dziecka są słabsze? Zwykle po paleniu papierosów z powodu toksyn w nich zawartych, a także po zażyciu niektórych rodzajów leków. Dlatego w czasie ciąży bezwzględnie unikamy papierosów, a nawet samego dymu, leki przyjmujemy wyłącznie po uzyskaniu „zielonego światła” od lekarza. Czasem brak ruchu oznacza po prostu, że dziecko ucięło sobie drzemkę lub smacznie śpi – zwłaszcza jeśli następuje po serii intensywnych akrobacji. Maluszek po prostu zbiera siły na kolejne ruchy!
Co oznaczają ruchy dziecka?
Niejedna mama, kiedy poczuje ruchy dziecka, zastanawia się, co takiego maluszek robi w brzuchu? Dzięki badaniom ultrasonograficznym trochę o tym wiemy! Poruszanie się płodu świadczy o jego prawidłowym rozwoju i przygotowuje jego małe ciało do przyjścia na świat – w końcu to wysiłek nie tylko dla mamy, ale i dla dziecka!
Kiedy czuć ruchy dziecka w brzuchu, maluch może wykonywać wiele różnych ruchów, sprawdzając swoje możliwości, ćwicząc i po prostu się bawiąc. Zaobserwowano, że dziecko w życiu płodowym garbi się i prostuje, robi fikołki, a czasem przebywa przez jakiś czas „głową w dół”, co dla niego jest zupełnie normalną pozycją, bo nie rozpoznaje kierunków. Maluch ziewa, przeciąga się, zaciska piąstki, liże je i wkłada do buzi, może się uśmiechać. Dziecko także bacznie obserwuje swoje otoczenie, poznając je wszystkimi zmysłami – dotyka pępowiny i ją łapie, reaguje na światło (łatwo to sprawdzisz, przykładając zapaloną latarkę do brzucha!), a także nasłuchuje, co dzieje się wokół niego.
Maluszek może także się bawić, podskakując i odbijając się od ścian brzucha mamy i chwytając pępowinę. Kiedy ciąża jest bliźniacza, rozrywek nie brakuje – dzieci mogą się łapać za rączki, dotykać, a nawet przytulać. Wszystkie te aktywności są dla maluszka bardzo ważne i wpływają na rozwój jego mięśni i stawów, kręgosłupa oraz układu nerwowego. Dlatego, kiedy czuć ruchy dziecka, możemy pomyśleć, że w brzuchu mamy właśnie rozwija się życie – maluszek wypełnia swoje dni przygotowaniami do przyjścia na świat i beztroską zabawą, a kiedy jego mama się śmieje – podskakuje jak na trampolinie.
Ruchy dziecka – kiedy powinny wzbudzić Twoją czujność?
Kiedy mama poczuje już pierwsze ruchy dziecka, zwykle jest na nie wyczulona, śledzi ich aktywność i staje się czujna, gdy dostrzega zmiany. To naturalna i potrzebna reakcja, ponieważ aktywność dziecka, która odbiega od normy, powinna być sygnałem ostrzegawczym, a niekiedy nawet powodem natychmiastowego kontaktu z lekarzem.
Nocą maluszek może być bardziej aktywny, ponieważ nie odczuwa wtedy uspokajającego kołysania. Jeśli przyszła mama leży na prawym boku lub na wznak, daje jej znać, żeby zmieniła pozycję. W ten sposób poprawia ona dopływ krwi do organizmu dziecka. Jeśli jesteś w 21 tygodniu ciąży, a nadal nie wyczuwasz ruchów dziecka, zgłoś się do ginekologa. Specjalista wykona badanie USG, aby sprawdzić, czy maluszek rozwija się prawidłowo. Pamiętaj, żeby pilnie skontaktować się z lekarzem, jeśli ruchy dziecka stały się nagle szybkie i chaotyczne. Istnieje wówczas ryzyko, że maleństwo zaplątało się w pępowinę.